Kazimierz Deka-Deczyński (ur. 5.03.1800 Brodnia; zm. 27.12.1838)
Wykształcenie :
- szkoła parafialna
- szkoła księży bernardynów w Warcie (księdza Bonawetra Helanczewskiego)
Praca:
- prowadzenie akt stanu cywilnego w Zadzimiu (2 lata)
- pisarz kancelarii pułkowej
- podporucznik 5 kompania fizylierów
Deczyński będąc wrażliwą osoba od najmłodszych lat widział krzywdę i niedolę chłopów. Będąc idealistą postanowił poświecić swoją karierę walce z uciskiem i krzywdą chłopów.
Pełniąc moje obowiązki (nauczyciela) miałem zawsze pod okiem jak pan dzierżawca uciemiężał i wyrządzał gwałt włościanom tej wsi, pomiędzy którymi znajdowali się także rodzice moi i liczna ich familia. To nieprzyzwoite taktowanie włościan jeszcze tym bardziej jątrzyło serce moje i tchnąłem nienawiścią ku dzierżawcą. Nie wychodziło mi nigdy z pamieć, jak będąc jeszcze małym chłopcem przy ojcu, widziałem go ukrywającego się w stodole pomiędzy snopkami zboża lub gdzieś pod strzecha stajni, oborze a częstokroć uciekającego do lasu gdy ekonom, włodarz, skarbowy, strzelec, słudzy dworscy przyszli do domu ojca mego, chcąc go zaprowadzić do dworu wielmożnego pana, a nie mogąc znaleźć mego ojca, gdy się skrył dobrze lub uciekał do lasu, szurgają, popychają, biją nawet batokiem lub kijem po plecach lżę najszkaradniej słowy moją matkę, płaczącą aby powiedzieć gdzie jest mąż. (…);
Napisał “Pamiętnik chłopa nauczyciela” – będącego świadectwem stosunków społecznych wsi Królestwa Polskiego w pierwszym dziesięcioleciu XIX wieku. Możemy tam znaleźć wykaz powinności włościan wobec dworu.
Deczyński szukał sposobu by droga legalną poprawić życie chłopów. Pisał skargi do władzy opisując nadużyciom jakie działy się we wsi Brodnia i Brzeg.
W 1826 roku udał się do Warszawy i spisał z kodeksu prawa i obowiązki chłopa.
Za buntowanie chłopów oraz starania by poprawić los chłopski został usunięty ze wsi oraz wcielony do wojska. W wojsku zostaje pisarzem kancelarii pułkowej. W czasie powstania listopadowego służy w 5 kompanii fizylierów kapitana Sakowskiego, gdzie awansuje i dostaje stopień podporucznika. Po upadku powstania emigruje do Francji, gdzie zaczyna pisać swój pamiętnik.
Chcąc opublikować pamiętnik trafiał na problemy. Komitet emigracyjny w Londynie odrzucił jego prośbę uzasadniając że jego pamiętnik mija się z prawdą co do życia chłopów w Królestwie. Komitet zabrał mu oryginał i Deczyński musiał napisać pamiętnik od nowa.
Nie doczekał się druku zmarł w wieku zaledwie 38 lat , 27 grudnia 1838 roku w Vichy. Pamiętnik wydany został w 1907 roku pod tytułem “Opis życia wieśniaka polskiego”.
Wzorując się na treści pamiętnika Leon Kruczkowski wydaje 1932 roku książkę “Kordian i cham”.
Żródło:
Biografie Sieradzkie, NR 6 Ewa Jaśkiewicz
Obraz:
Biografie Sieradzkie, Paweł Duraj
