„… zwiększenie liczby ludzi luźnych można zaobserwować w końcu XVIII w., w okresie Oświecenia. Wiązało się to z poważnymi zmianami gospodarczymi i społecznymi, jakie zachodziły wówczas na ziemiach polskich. Znaczne ożywienie gospodarcze powodowało, że zapotrzebowanie na ręce do pracy było większe niż poprzednio. Szczególnie rozrastająca się Warszawa, której ludność u schyłku dawnej Rzeczypospolitej przekroczyła sto […]
Opracowanie własne – Janusz Stankiewicz […] Granice i podział wewnętrzny Polski Do ważniejszych części Polski należą: Wielkopolska i Małopolska, Ruś i Prusy Królewskie, Podole, Mazowsze i Kujawy. Z kolei w obrębie samych tych części istnieje podział na dzielnice albo, jak to się powszechnie mówi, na województwa i ziemie.Wielkopolska, obejmująca dwa województwa, mianowicie poznańskie i kaliskie, leży […]
Jan Słomka B.WÓJT W DZIKOWIE ” Pamiętniki włościanina od pańszczyzny do dni dzisiejszych “ (Wypisy – oprac. własne – Janusz Stankiewicz) . Wieś moja rodzinna Dzików leży nad Wisłą w powiecie tarnobrzeskim, tuż pod Tarnobrzegiem, przy granicy b. Królestwa Polskiego, rozciąga się na wzgórzu i odznacza się ładnem położeniem. Składa się obecnie z gminy obsiadłej w znacznej większości przez włościan, wśród których mieszkają […]
” Korzystając z różnych dzienników krajowych i zagranicznych, jako też wielu korespondencyji i wypisów od pojedyńczych osób mi przysłanych, zbierałem przez cały ciąg powstania w r. 1863 i 1864, nazwiska poległych straconych lub zmarłych po szpitalach z ran otrzymanych w boju, które ułożywszy porządkiem alfabetycznym podaje do drukiem jako materjał do historji, a zarazem jako […]
(opracowano na podstawie : Jędrzeja Kitowicz (1728-1804) w „ Opis obyczajów za panowania Augusta III” oraz Bohdan Baranowski i Władysław Lewandowski „Nietolerancja i zabobon w Polsce w XVII i XVIII w.”) NIETOLERANCJA Długie i niszczące wojny, rozgrywające się w drugiej połowie XVII i na początku XVIII stulecia na ziemiach Rzeczypospolitej, obce najazdy i niszczące ludność […]
(Opracowano na podstawie książki Stanisława Śreniowskiego„Zbiegostwo Chłopów w dawnej Polsce jako zagadnienie ustroju społecznego”) Instytucja folwarku jest nierozłącznie związana z instytucją wielkiej własności ziemskiej feudalnej i musiała się pojawić w Polsce niemal równocześnie z pierwszymi nadaniami ziemskimi. Istniałaby zatem od początku państwowości polskiej. Możliwość utworzenia folwarku była bowiem głównym powodem nadań. Przez folwark rozumiemy wiejski […]
Gorąca prośba do czytelników – jeżeli możecie Państwo wzbogacić tę stronę o swoje anegdoty, przysłowia, czy zagadki związane z tematyką ludową – zamieszczę je na tych łamach wraz – z podaniem lub bez – autora… Wybór fragmentów z książki Doroty Simonides „Księga Humoru ludowego” Humor ludowy jest spontaniczną i nie kontrolowaną dziedziną twórczości ustnej. Powstaje on i krążyw […]
Jan Matejko “Ubiory w Polsce 1200 – 1795”(wybrane ryciny) Włościanie 1228-1333 Włościanie 1447-1492 Chłopi 1507-1548 Chłopi 1548-1572 Chłopi 1576-1586 Chłopi 1588-1632 Włościanie i żydzi 1633-1668 Włościanie 1674-1696 Chłopi 1697-1795 Jędrzej Kitowicz (1728-1804) „ Opis obyczajów za panowania Augusta III” „…Ile zapamiętam, chłopski strój, co do kroju był ten sam, który jest dzisiaj. Każda jednak prowincja, […]
Dzięki Panu Arseniuszowi Artysiewiczowi, który przesłał skany książki „Wojsko Polskie. Królewstwo Polskie 1815-1830”, opracowaną przez Bronisława Gembarzewskiego i wydanej w roku 1903 w Warszawie, możemy przedstawić Państwu: Listę imienną oficerów Wojska Polskiego 1817-1830. Lista powstała na bazie wypisu Sekretaryatu Stanu Królestwa Polskiego. Stopnie oficerów oznaczone są z ostatniego roku służby, jak również korpusy, w których […]
(wybór fragmentów – własny; Uwaga: zachowano oryginalną pisownię) Chałupa, staropolska, ludowa nazwa chaty wieśniaczej, upowszechniona na całym obszarze ziemi polskiej, Historyk bizantyński Prokop (zmarły w połowie VI w.) mówiąc o Słowianach (de bello goth.), że mieszkają w lichych chałupach, używa tu wyrazu “kolybe”, od którego, zdaniem Jana Karłowicza, pochodzi nasz wyraz chałupa, jako toż używana przez […]